Định nghĩa - Khái niệm
當 từ Hán Việt nghĩa là gì?
Dưới đây là giải thích ý nghĩa từ 當 trong từ Hán Việt và cách phát âm 當 từ Hán Việt. Sau khi đọc xong nội dung này chắc chắn bạn sẽ biết từ 當 từ Hán Việt nghĩa là gì.
当
Pinyin: dang1, dang4;
Juytping quảng đông: dong1 dong3;
đương, đang, đáng
(Động) Làm, giữ chức.
◎Như: đương kí giả 當記者 làm kí giả, đương giáo viên 當教員 làm giáo viên.
(Động) Cai quản, trông coi, cầm đầu.
◎Như: đương gia 當家 coi sóc việc nhà, đương vị 當位 nắm giữ chức vị, đương quyền 當權 cầm quyền.
(Động) Chịu, chịu trách nhiệm.
◎Như: cảm tố cảm đương 敢做敢當 dám làm dám chịu.
(Động) Thích hợp, tương xứng.
◎Như: môn đương hộ đối 門當戶對, kì cổ tương đương 旗鼓相當 lực lượng ngang nhau, tám lạng nửa cân.
(Động) Đối mặt, hướng vào.
◎Như: đương diện đàm thoại 當面談話 đối mặt nói chuyện (nói chuyện trực tiếp), đương trước chúng nhân bả thoại thuyết thanh sở 當著眾人把話說清楚 nói thẳng với mọi người.
(Động) Xử, phán quyết, phán xử.
◇Sử Kí 史記: Nãi hặc Ngụy Kì kiểu tiên đế chiếu, tội đương khí thị 願取吳王若將軍頭, 以報父之仇 (Ngụy Kì Vũ An Hầu truyện 魏其武安侯傳) Bèn khép Ngụy Kỳ vào tội giả mạo chiếu của tiên đế, tội này bị xử chém giữa chợ.
(Động) Coi như, lấy làm.
◎Như: an bộ đương xa 安步當車 đi bộ coi như đi xe (an bần tiết kiệm), hàn dạ khách lai trà đương tửu 寒夜客來茶當酒 đêm lạnh khách đến trà coi như rượu.
(Tính) Ngay khi, nay.
◎Như: đương niên 當年 đang năm đó, đương thì 當時 đương thời, lúc đó, đương thiên 當天 hôm nay.
(Trợ) Trong khi.
◎Như: đương quy gia ngộ vũ 當歸家遇雨 đang về nhà gặp mưa.(Trạng thanh) Tiếng đồ vật bằng kim loại: leng keng, boong boong, ...
◎Như: đương đương đích chung thanh 當當的鐘聲 tiếng chuông boong boong.
(Danh) Đầu, núm.
◎Như: qua đương 瓜當 núm quả dưa, ngõa đương 瓦當 đầu mái ngói.
§ Ghi chú: đương
cũng đọc là đang.Một âm là đáng.
(Động) Tưởng là, cho rằng.
◎Như: ngã đáng tha thị hảo nhân 我當他是好人 tôi tưởng hắn là người tốt.
◇Văn minh tiểu sử 文明小史: Nhĩ đáng ngã bất tri đạo mạ? 你當我不知道嗎 (Đệ nhị thập cửu hồi) Anh tưởng là tôi không biết sao?
(Động) Chống lại, địch lại.
§ Thông đáng 擋.
◎Như: đường tí đáng xa 螳臂當車 châu chấu đá xe.
◇Sử Kí 史記: (Triệu Quát) ngôn binh sự, dĩ thiên hạ mạc năng đáng
(趙括)言兵事, 以天下莫能當 (Liêm Pha Lạn Tương Như liệt truyện 廉頗藺相如列傳) (Triệu Quát) bàn về việc binh, cho rằng thiên hạ không ai địch nổi mình.
(Động) Thiên vị.
§ Thông đảng 黨.
◇Trang Tử 莊子: Công nhi bất đáng, dị nhi vô tư 公而不當, 易而無私 (Thiên hạ 天下) Công bằng mà không thiên vị (bè đảng), giản dị mà không thiên tư.
(Động) Cầm, đợ, để đồ làm tin để lấy tiền.
◎Như: đáng y phục 當衣服 cầm quần áo, điển đáng 典當 cầm đồ.
(Danh) Sự xấu xa, dối trá, tệ bạc.
◎Như: hại nhân đích câu đáng 害人的勾當 việc làm xấu ác hại người.
(Tính) Đúng, hợp.
◎Như: kháp đáng 恰當 hợp đúng, thích đáng 適當 thích hợp.
(Phó) Đúng ra, đáng lẽ.
◇Tô Triệt 蘇轍: Trừ nhật đáng tảo quy, Quan sự nãi kiến lưu 除日當早歸, 官事乃見留 (Hoàng Châu Khoái Tai đình kí 黃州快哉亭記) Ngày cuối năm, đáng lẽ về sớm, Mà vì việc quan phải ở lại.
(Phó) Nên.
◇Pháp Hoa Kinh 法華經: Đáng thụ trì thị kinh 當受持是經 (Pháp sư phẩm đệ thập 法師品第十) Nên thụ trì kinh này.Nghĩa chữ nôm của từ 當
đương, như "đương đại; đương đầu; đương khi; đương nhiên; đương thời" (vhn)
đáng, như "chính đáng, xưng đáng; đáng đời" (btcn)
đang, như "đang làm; đảm đang, đang tay; đang tâm" (btcn)
đấng, như "đấng anh hùng, đấng cứu tinh" (btcn)
1. [應當] ứng đương 2. [押當] áp đương 3. [停當] đình đáng 4. [的當] đích đáng 5. [當局] đương cục 6. [當然] đương nhiên 7. [當時] đương thì 8. [典當] điển đương 9. [丁當] đinh đang 10. [不當] bất đáng, bất đương 11. [勾當] câu đương, câu đáng 12. [正當] chánh đương, chánh đáng 13. [以一當十] dĩ nhất đương thập 14. [允當] doãn đương 15. [家當] gia đương 16. [旗鼓相當] kì cổ tương đương 17. [門當戶對] môn đương hộ đối
Xem thêm từ Hán Việt
Cùng Học Từ Hán Việt
Hôm nay bạn đã học được thuật ngữ 當 nghĩa là gì trong từ Hán Việt? với Từ Điển Số rồi phải không? Hãy truy cập tudienso.com để tra cứu thông tin các thuật ngữ chuyên ngành tiếng Anh, Trung, Nhật, Hàn...liên tục được cập nhập. Từ Điển Số là một website giải thích ý nghĩa từ điển chuyên ngành thường dùng cho các ngôn ngữ chính trên thế giới.
Từ Hán Việt Là Gì?
Chú ý: Chỉ có từ Hán Việt chứ không có tiếng Hán Việt
Từ Hán Việt (詞漢越/词汉越) là những từ và ngữ tố tiếng Việt bắt nguồn từ tiếng Hán và những từ tiếng Việt được người nói tiếng Việt tạo ra bằng cách ghép các từ và/hoặc ngữ tố tiếng Việt gốc Hán lại với nhau. Từ Hán Việt là một bộ phận không nhỏ của tiếng Việt, có vai trò quan trọng và không thể tách rời hay xóa bỏ khỏi tiếng Việt.
Do lịch sử và văn hóa lâu đời mà tiếng Việt sử dụng rất nhiều từ Hán Việt cổ. Đồng thời, khi vay mượn còn giúp cho từ vựng tiếng Việt trở nên phong phú hơn rất nhiều.
Các nhà khoa học nghiên cứu đã chia từ, âm Hán Việt thành 3 loại như sau đó là: từ Hán Việt cổ, từ Hán Việt và từ Hán Việt Việt hoá.
Mặc dù có thời điểm hình thành khác nhau song từ Hán Việt cổ và từ Hán Việt Việt hoá đều hoà nhập rất sâu vào trong tiếng Việt, rất khó phát hiện ra chúng là từ Hán Việt, hầu hết người Việt coi từ Hán Việt cổ và từ Hán Việt Việt hóa là từ thuần Việt, không phải từ Hán Việt. Từ Hán Việt cổ và từ Hán Việt Việt hoá là những từ ngữ thường dùng hằng ngày, nằm trong lớp từ vựng cơ bản của tiếng Việt. Khi nói chuyện về những chủ đề không mang tính học thuật người Việt có thể nói với nhau mà chỉ cần dùng rất ít, thậm chí không cần dùng bất cứ từ Hán Việt (một trong ba loại từ Hán Việt) nào nhưng từ Hán Việt cổ và Hán Việt Việt hoá thì không thể thiếu được. Người Việt không xem từ Hán Việt cổ và Hán Việt Việt hoá là tiếng Hán mà cho chúng là tiếng Việt, vì vậy sau khi chữ Nôm ra đời nhiều từ Hán Việt cổ và Hán ngữ Việt hoá không được người Việt ghi bằng chữ Hán gốc mà ghi bằng chữ Nôm.
Theo dõi TuDienSo.Com để tìm hiểu thêm về Từ Điển Hán Việt được cập nhập mới nhất năm 2024.