Định nghĩa - Khái niệm
齊 từ Hán Việt nghĩa là gì?
Dưới đây là giải thích ý nghĩa từ 齊 trong từ Hán Việt và cách phát âm 齊 từ Hán Việt. Sau khi đọc xong nội dung này chắc chắn bạn sẽ biết từ 齊 từ Hán Việt nghĩa là gì.
齐
Pinyin: qi2, ji1, ji4, jian3, zhai1, zi1;
Juytping quảng đông: cai4 zai6 zi1;
tề, tư, trai, tễ
(Tính) Ngay ngắn, đều nhau.
◎Như: lương dửu bất tề 良莠不齊 tốt xấu khác nhau, sâm si bất tề 參差不齊 so le không đều.
(Tính) Đủ, hoàn bị.
◎Như: tề toàn 齊全 đầy đủ cả, tề bị 齊備 đầy đủ sẵn sàng.
(Động) Sửa trị, xếp đặt cho ngay ngắn.
◇Lễ Kí 禮記: Dục trị kì quốc giả, tiên tề kì gia 欲治其國者, 先齊其家 (Đại Học 大學) Người muốn yên trị được nước của mình, trước tiên phải sửa trị nhà của mình.
(Động) Làm cho bằng nhau, như nhau.
◇Đỗ Mục 杜牧: Nhất nhật chi nội, nhất cung chi gian, nhi khí hậu bất tề 一日之內, 一宮之間, 而氣候不齊 (A phòng cung phú 阿房宮賦) Cùng trong một ngày, cùng trong một cung, mà khí hậu làm cho khác nhau.
(Động) Bằng với, ngang với.
◎Như: thủy trướng tề ngạn 水漲齊岸 nước dâng ngang bờ.
(Phó) Đều, cùng.
◎Như: tịnh giá tề khu 並駕齊驅 tiến đều cùng nhau, bách hoa tề phóng 百花齊放 trăm hoa cùng đua nở.
(Danh) Gọi tắt của tề xỉ hô 齊齒呼 phụ âm đầu lưỡi răng (thanh vận học).
(Danh) Nước Tề
, thuộc tỉnh Sơn Đông bây giờ. Vì thế có khi gọi tỉnh Sơn Đông là tỉnh Tề.
(Danh) Nhà Tề.
§ Tề Cao Đế 齊高帝 là Tiêu Đạo Thành 蕭道成 được nhà Tống trao ngôi cho làm vua gọi là nhà Nam Tề 南齊 (409-502). Cao Dương 高洋 được nhà Đông Ngụy trao ngôi cho làm vua gọi là nhà Bắc Tề 北齊 (550-577).
(Danh) Họ Tề.Một âm là tư.
(Danh) Cái gấu áo.
◎Như: tư thôi 齊衰 áo tang vén gấu.
◇Luận Ngữ 論語: Nhiếp tư thăng đường, cúc cung như dã 攝齊升堂, 鞠躬如也 (Hương đảng 鄉黨) Khi vén áo bước lên phòng chính, (thì ngài) khom khom cung kính như vậy đó.Lại một âm nữa là trai.
§ Cũng như trai 齋.Một âm là tễ.
§ Thông tễ 劑.Nghĩa chữ nôm của từ 齊
tày, như "tày trời, người Tày" (vhn)
tề, như "tề tựu; chỉnh tề; nhất tề" (btcn)
tè, như "té he; đái tè; thấp tè" (btcn)
chai, như "chai lọ; chai tay; chai mặt" (gdhn)
1. [伯夷叔齊] bá di thúc tề 2. [舉案齊眉] cử án tề mi 3. [整齊] chỉnh tề 4. [一齊] nhất tề 5. [齊眉] tề mi
Xem thêm từ Hán Việt
Cùng Học Từ Hán Việt
Hôm nay bạn đã học được thuật ngữ 齊 nghĩa là gì trong từ Hán Việt? với Từ Điển Số rồi phải không? Hãy truy cập tudienso.com để tra cứu thông tin các thuật ngữ chuyên ngành tiếng Anh, Trung, Nhật, Hàn...liên tục được cập nhập. Từ Điển Số là một website giải thích ý nghĩa từ điển chuyên ngành thường dùng cho các ngôn ngữ chính trên thế giới.
Từ Hán Việt Là Gì?
Chú ý: Chỉ có từ Hán Việt chứ không có tiếng Hán Việt
Từ Hán Việt (詞漢越/词汉越) là những từ và ngữ tố tiếng Việt bắt nguồn từ tiếng Hán và những từ tiếng Việt được người nói tiếng Việt tạo ra bằng cách ghép các từ và/hoặc ngữ tố tiếng Việt gốc Hán lại với nhau. Từ Hán Việt là một bộ phận không nhỏ của tiếng Việt, có vai trò quan trọng và không thể tách rời hay xóa bỏ khỏi tiếng Việt.
Do lịch sử và văn hóa lâu đời mà tiếng Việt sử dụng rất nhiều từ Hán Việt cổ. Đồng thời, khi vay mượn còn giúp cho từ vựng tiếng Việt trở nên phong phú hơn rất nhiều.
Các nhà khoa học nghiên cứu đã chia từ, âm Hán Việt thành 3 loại như sau đó là: từ Hán Việt cổ, từ Hán Việt và từ Hán Việt Việt hoá.
Mặc dù có thời điểm hình thành khác nhau song từ Hán Việt cổ và từ Hán Việt Việt hoá đều hoà nhập rất sâu vào trong tiếng Việt, rất khó phát hiện ra chúng là từ Hán Việt, hầu hết người Việt coi từ Hán Việt cổ và từ Hán Việt Việt hóa là từ thuần Việt, không phải từ Hán Việt. Từ Hán Việt cổ và từ Hán Việt Việt hoá là những từ ngữ thường dùng hằng ngày, nằm trong lớp từ vựng cơ bản của tiếng Việt. Khi nói chuyện về những chủ đề không mang tính học thuật người Việt có thể nói với nhau mà chỉ cần dùng rất ít, thậm chí không cần dùng bất cứ từ Hán Việt (một trong ba loại từ Hán Việt) nào nhưng từ Hán Việt cổ và Hán Việt Việt hoá thì không thể thiếu được. Người Việt không xem từ Hán Việt cổ và Hán Việt Việt hoá là tiếng Hán mà cho chúng là tiếng Việt, vì vậy sau khi chữ Nôm ra đời nhiều từ Hán Việt cổ và Hán ngữ Việt hoá không được người Việt ghi bằng chữ Hán gốc mà ghi bằng chữ Nôm.
Theo dõi TuDienSo.Com để tìm hiểu thêm về Từ Điển Hán Việt được cập nhập mới nhất năm 2024.